API 570

Bu derste seni Boru Sistemleri İnspektörlüğü kavramıyla tanıştırıyoruz.
Kod nedir, standart nedir, inspektörlük tam olarak neyi kapsar — hepsini sade, anlaşılır ve örneklerle açıklayacağız. Burada amacımız sadece teknik bilgi aktarmak değil; bir inspektörün düşünme biçimini kazandırmak. Boru sistemleriyle boru hatları arasındaki farklardan, farklı sektörlerde inspektörlerin oynadığı kritik role kadar birçok konuyu ele alacağız.

Bu bölümü bitirdiğinde, “Ben gerçekten bu mesleğin temelini anladım.” diyebileceksin. Hazırsan, inspektörlüğün ruhuna birlikte dalalım.

Bu bölümde Inspector Codes eğitimlerinin yapısını, kapsamını ve neden önemli olduğunu inceleyeceğiz. API sertifikasyon sisteminin nasıl çalıştığını, dünya genelinde ve Türkiye’de inspektörlük alanındaki mevcut durumu, bu mesleğin sunduğu kariyer fırsatlarını ve avantajlarını net bir şekilde göreceksin Ayrıca, neden daha fazla yetkili API inspektörüne ihtiyaç duyulduğunu ve bu alanda nasıl fark yaratabileceğini konuşacağız.

Hangi kodun hangi ekipmanı kapsadığını, API 510, 570 ve 653 arasındaki farkları ve bu eğitimlerin sektörde neden bu kadar değerli olduğunu birlikte inceleyeceğiz. Amacımız, yalnızca bilgi aktarmak değil — seni dünyanın her yerinde geçerli bir profesyonel bakış açısınaulaştırmak.

Bu bölümde, API 570 Borulama Sistemleri Kodu’nun kapsamını tüm yönleriyle ele alacağız. Hangi tesislerde ve hangi ekipmanlarda uygulanabileceğini, neleri kapsayıp neleri kapsamadığını örneklerle açıklayacağız. Ayrıca, API 570’in diğer API kodlarıyla ilişkisini ve endüstride neden bu kadar kritik bir referans olduğunu anlayacağız.

Bu dersten sonra, “API 570 kodu nerede, nasıl ve neden uygulanır?” sorularına net ve profesyonel cevaplar verebileceksin.

Bu bölümde, API 570 kodunu doğru yorumlayabilmek için ihtiyaç duyacağın temel terimleri, tanımları, kısaltmaları ve referansları gözden geçireceğiz. Kodun dilini anlamak, sadece ezberlemek değil — doğru okumayı ve doğru yorumlamayıöğrenmektir.

Bu derste, sahada ve sınavda karşına sıkça çıkacak teknik ifadeleri açıklayacak, hangi terimin hangi bağlamda kullanıldığını netleştireceğiz. Böylece, sonraki bölümlerdeki tüm konulara sağlam bir terminolojik temel üzerinde ilerleyeceğiz.

Bu üç derslik seride, API 570 standardı kapsamında tesis sahibi veya işletmeci kuruluşların muayene ve denetim organizasyon yapısını detaylı biçimde öğreneceksin.

İlk derste, bir tesisin muayene sorumluluklarının nasıl tanımlandığını, işletmeci, inspektör, mühendis ve bakım ekipleri arasındaki yetki ve görev paylaşımını netleştireceksin. API 570’in, işletmeci kuruluşlardan beklediği minimum denetim altyapısını ve yetkinlik gereksinimlerini adım adım inceleyeceğiz.

İkinci derste, muayene organizasyonunun yönetim yapısını ve kalite güvencesi (QA/QC)sistemleriyle olan bağlantısını göreceksin. Muayene planlarının hazırlanmasından veri kayıt sistemlerine, onay zincirlerinden mühendislik değerlendirmelerine kadar tüm iş akışlarının nasıl koordine edilmesi gerektiğini öğreneceksin.

Üçüncü derste ise, bağımsızlık, tarafsızlık, dokümantasyon ve izlenebilirlik ilkelerinin neden kritik olduğunu; ayrıca API 570 denetimlerinde tesis sahibinin karşılaşabileceği sorumluluk, yükümlülük ve denetim risklerini değerlendireceksin.

Bu üç dersin sonunda, bir tesisin muayene organizasyonunun nasıl yapılandırılması gerektiğini, rollerin nasıl dağıtılacağını ve API standartlarına uygun bir denetim yönetim sistemi nasıl kurulacağını profesyonel düzeyde kavrayacaksın.

Bu bölümde, Risk Tabanlı Denetim (RBI – Risk Based Inspection) yaklaşımını tüm yönleriyle ele alacağız.

RBI’nin klasik periyodik muayeneden farkını, riskin nasıl tanımlandığını ve ekipman önceliklerinin nasıl belirlendiğini adım adım açıklayacağız. Ayrıca, olasılık ve sonuç temelli analizlerle muayene sıklığını optimize etmenin yöntemlerini öğreneceğiz.

Bu dersle birlikte, denetim planlarını sadece periyodik değil, risk odaklı ve akıllı bir stratejiylehazırlamanın bilgilerine sahip olacaksın.

Bu bölümde, bir muayene veya denetim sürecine başlamadan önce yapılması gereken hazırlık adımlarını ve denetim türlerini detaylı olarak inceleyeceğiz.

Güvenlik önlemlerinin alınmasından sistem izolasyonuna, körleme ve temizlik işlemlerinden kayıt incelemelerine kadar tüm hazırlık aşamalarını değerlendireceğiz. Ayrıca, ön muayene, periyodik muayene, onarım sonrası muayene ve çalışır durumda (on-stream) denetim gibi farklı denetim türlerinin hangi koşullarda uygulanması gerektiğini örneklerle açıklayacağız.

Bu dersi tamamladığında, bir denetimi sahaya inmeden önce nasıl planlanacağını ve hangi muayene türünü hangi durumda seçilmesi gerektiğini net biçimde biliyor olacaksın.

Bu dersimizde, borulama sistemlerinde en temel ama en etkili yöntem olan görsel muayene (Visual Inspection) ve boru sistemlerinde titreşim (vibrasyon) kaynaklı hasarların tespitini ve kontrolünü ele alacağız.

API 570’ye göre dıştan görsel muayenenin nasıl, kim tarafından ve hangi sıklıkta yapılması gerektiğini adım adım anlatacağız. Boru yüzeylerinde korozyon, çatlak, sızıntı, yanlış hizalama gibi bulguların nasıl tespit edileceğini; boru destek temas alanları, izolasyon sistemleri, boya ve kaplamalar gibi kritik bölgelerde nelere dikkat edilmesi gerektiğini öğreneceğiz. Ayrıca, doğrudan ve uzaktan görsel muayene farklarını, kamera, boroskop, endoskop ve yönlendirilmiş dalga gibi destekleyici ekipmanların kullanımını da ele alacağız.

Bir diğer konumuz ise API 570’ye göre titreşimli hatların nasıl izlenmesi gerektiğini, hat hareketi gözetimi (line movement surveillance) ve sahada uygulanabilecek pratik test olacak. Pompalar, vanalar ve kompresörler gibi ekipmanlardan kaynaklanan dinamik kuvvetlerin nasıl analiz edilip değerlendirileceğini anlatacağız. Bu dersin sonunda, boru sistemlerindeki titreşimleri yalnızca fark etmeyi değil, nedenini analiz edip önleyici aksiyon alabilecek bilgileri öğreneceksin.

Bu dersimizde, boru sistemlerinde CML (Condition Monitoring Locations) – Durum İzleme Bölgelerinin nasıl belirlendiğini, işaretlendiğini ve takip edildiğini detaylı olarak inceleyeceğiz.

CML noktalarının seçimi, bir boru devresinin bütünlüğünü izlemek için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, yüksek riskli bölgelerin belirlenmesi, ölçüm sıklıklarının planlanması ve uygun izleme stratejilerinin nasıl oluşturulacağını adım adım öğreneceğiz. Ayrıca, sahada CML noktalarının kalıcı işaretleme teknikleri (boya, metal etiket, RFID vb.) etiketleme (marking), numaralandırma, haritalama (isometric drawing üzerinde gösterim) ve dijital takip sistemleri ile nasıl izleneceğini uygulamalı örneklerle anlatacağız.

Bu dersin sonunda, bir boru sisteminde CML noktalarını standartlara uygun şekilde belirleyen, işaretleyen ve periyodik olarak takip edebilen yetkin bir inspektör olacağız.

Bu dersimizde, borulama sistemlerinde kullanılan muayene metotlarını (inspection methods) ve hangi durumlarda hangi yöntemin tercih edilmesi gerektiğini detaylı olarak öğreneceğiz. API 570’ye göre en sık kullanılan tahribatsız muayene (NDT) tekniklerini; UT, RT, MT, PT, ET ve diğer özel yöntemleri örneklerle açıklayacağız. Ayrıca, nitel (kalitatif) ve nicel (kantitatif) değerlendirme farklarını, her metodun tespit edebildiği kusur türlerini ve sınırlarını karşılaştırmalı olarak inceleyeceğiz.

Bunun yanında, muayene hassasiyetini etkileyen faktörleri, cihaz kalibrasyonunun önemini, veri doğruluğu ve tekrarlanabilirliği tartışacağız.
Bu dersin sonunda, sahada karşılaştığın bir hasar türüne göre hangi yöntemin en uygun olduğunu belirleyerek, doğru metodu doğru yerde kullanma bilgisine sahip olacaksın.

Bu dersimizde, endüstride en sinsi hasar mekanizmalarından biri olan CUI (Corrosion Under Insulation) – İzolasyon Altı Korozyon konusuna odaklanacağız.

İzolasyon altındaki korozyonun nasıl geliştiğini, hangi koşullarda hızlandığını ve neden çoğu zaman gözle tespit edilemeden ilerlediğini örneklerle açıklayacağız. API 570’ye göre CUI muayenelerinin nasıl planlanması gerektiğini, riskli bölgelerin tespiti, izolasyonun kaldırılacağı alanların seçimi ve uygun NDT yöntemlerinin (UT, RT, GWT vb.) nasıl uygulanacağını adım adım öğreneceğiz.

Bu dersin sonunda, bir boru hattında CUI riskini tanıyabilen, doğru muayene planı oluşturabilme ve izolasyon altı hasarları etkin şekilde tespit edebilme bilgisine sahip olacaksın.

Bu dersimizde, proses hatlarında yer alan enjeksiyon ve karışım noktalarının muayenesini ele alıyoruz. Bu bölgeler, kimyasal katkıların hatta enjekte edildiği veya iki akışkanın karıştığı yüksek riskli noktalardır. Bu nedenle korozyon, erozyon ve çatlak oluşumlarının en yoğun görüldüğü alanlardır.

Bu derste, bu noktaların nerelerde bulunduğunu, muayene sıklıklarını, hangi NDT yöntemlerinin uygulanacağını ve CML (Corrosion Monitoring Location) seçiminin nasıl yapılacağını öğreneceksin. Ayrıca enjeksiyon noktalarında tipik hasar mekanizmalarını, örneğin “erosion-corrosion” veya “under-deposit corrosion” gibi sorunları nasıl tespit edeceğini göreceksin.

Kısacası bu bölüm, boru sistemlerinde en kritik muayene alanlarını doğru analiz etmeyi ve bu bölgelerde oluşabilecek arızaları önceden fark ederek güvenli işletme sürekliliğini sağlamayı öğretir.

Bu derste, işletmedeki boru sistemlerinde basınç testlerinin nasıl planlandığını, uygulandığını ve değerlendirildiğini öğreneceksin. Hidrostatik ve pnömatik testlerin farklarını, hangi durumlarda tercih edileceğini ve testin güvenli şekilde yürütülmesi için alınması gereken önlemleri adım adım inceleyeceğiz. Ayrıca test basıncı hesaplamaları, sızdırmazlık kontrolü, test öncesi hazırlıklar ve sonrasında yapılması gereken görsel incelemeler gibi konular da detaylandırılıyor.

Bu dersin sonunda, bir basınç testinin sistemin bütünlüğünü doğrulamak ve olası zayıf noktaları ortaya çıkarmak için kritik bir güvenlik adımı olduğunu çok daha net anlayacaksın.

Bu derste, boru sistemlerinde kullanılan malzemelerin doğruluğunu ve izlenebilirliğini garanti altına almak için yapılan PMI (Positive Material Identification) testlerini öğreneceksin.

Hangi durumlarda PMI yapılması gerektiğini, spektrometre veya XRF cihazı gibi ekipmanların nasıl kullanıldığını ve sonuçların nasıl yorumlanacağı anlatılmaktadır. Ayrıca sahada sıkça karşılaşılan malzeme karışıklıkları, uygunsuz malzeme kullanımlarının nasıl tespit edileceğini de göreceksin.

Bu dersin sonunda, bir inspektör olarak sadece yüzeye değil, malzemenin kimyasal kimliğine de hâkim olmayı ve sistem güvenliğini kökten sağlamayı öğreneceksin.

Bu dersimizde, proses hatları işleyişinde önemli yeri olan vanaların muayenesi ve testlerini detaylı biçimde öğreneceksin. Her bir vana tipinin (sürgülü, küresel, kelebek, çek, kontrol vanaları vb.) görevini, arıza türlerini ve hangi durumlarda hangi muayene yönteminin uygulanacağı anlatılacaktır. Ayrıca servis içi kontrollerde dikkat edilmesi gereken erozyon, korozyon, termal yorulma çatlaklarıgibi hasar mekanizmalarını ve bu kusurların sistem performansına etkilerini de inceleyeceksin.

Bu dersin sonunda vanaları proses güvenliğinin kilit noktası olarak değerlendirmeyi ve doğru test teknikleriyle performansını garanti altına almayı öğreneceksin.

Bu derste, boru sistemlerinin en kritik birleşim noktaları olan flanş ve kaynak bağlantılarının muayene ve testlerini öğreneceksin. Servis içi muayenelerde kaynaklarda oluşabilecek tercihli korozyon, çatlaklar ve metalurjik kusurların nasıl tespit edildiğini, hangi NDT yöntemlerinin kullanılacağını ve bu kusurların nasıl değerlendirilmesi gerektiğini göreceksin.

Ayrıca flanş bağlantılarında görülen sızıntı, conta hasarı ve cıvata gevşemesi gibi problemleri nasıl teşhis edeceğini, conta macunu enjeksiyonlu flanşların bakımında nelere dikkat edilmesi gerektiğini öğreneceksin.

Bu dört derslik bölümde, API 570 standardına göre muayene kapsamı, sıklığı ve periyot planlamasıkonularını derinlemesine öğreneceksin.

İlk olarak, muayene kapsamı ve periyotların belirlenmesi dersinde; bir boru hattının risk sınıfına, servis koşullarına ve ekipman türüne göre nasıl sınıflandırıldığını, hangi aralıklarla muayene yapılması gerektiğini ve bu periyotların API kriterlerine göre nasıl hesaplandığını inceleyeceksin.

İkinci derste, CML (Corrosion Monitoring Location) belirleme stratejilerini, hesaplamalar için kullanılan noktadan noktaya ve devre analizi yaklaşımlarını, ayrıca kalınlık verilerinin doğruluğunun nasıl analiz edilip doğrulanacağını öğreneceksin.

Üçüncü derste, küçük çaplı borular (SBP), ölü bacaklar (deadlegs), yardımcı hatlar ve dişli bağlantılargibi özel bölgelerde karşılaşılan riskleri, bu alanlarda uygulanması gereken farklı muayene yöntemlerini ve titreşim, izolasyon altı korozyon gibi özel durumlarda alınacak önlemleri detaylıca göreceksin.

Son olarak, basınç tahliye cihazlarının (PRD) muayenesi dersinde, emniyet valfleri, tahliye diskleri ve pilot kontrollü valfler gibi kritik ekipmanların test periyotlarını, API 576’ya göre yapılan fonksiyonel test ve bakım uygulamalarını öğreneceksin.

Bu bölümün sonunda, bir tesisin tüm boru hatları için risk temelli, optimize edilmiş bir muayene periyodu planı hazırlayabilecek; hem ekipman güvenliğini hem de işletme sürekliliğini sağlayacak düzeyde profesyonel bir bakış açısı kazanacaksın.

Bu dört dersimizde, API 570 kapsamında boru sistemlerinin tamir, onarım ve yeniden değerlendirme (rerating) süreçlerini uçtan uca öğreneceksin.

İlk olarak, kaynaklı onarım yöntemlerinde taşlama, dolgu kaynağı, yama ve kılıf uygulamaları gibi farklı tekniklerin hangi koşullarda uygulanabileceğini ve bu işlemlerin kalite kontrol adımlarını detaylı biçimde inceleyeceksin.

İkinci olarak, Hot-Tap ve kaynaksız onarım yöntemlerinde, sistemi devre dışı bırakmadan güvenli şekilde müdahale etme tekniklerini; mekanik kelepçeler, epoksi dolgulu kılıflar ve kompozit güçlendirmelerin kullanımını örneklerle göreceksin.

Üçüncü bölümde, yapılan kaynaklı tamirler sonrası uygulanan ısıl işlemleri (preheating ve PWHT) ve gerektiğinde kullanılabilecek alternatif yöntemleri öğreneceksin.

Son olarak, tamir tasarımı ve yeniden derecelendirme (rerating) aşamasında, sistemin mevcut durumuna göre onarımın mühendislik açısından nasıl tasarlanacağını ve izin verilen maksimum çalışma basıncı veya sıcaklığının nasıl yeniden hesaplanacağını inceleyeceksin.

Bu dört dersin sonunda, bir boru hattında tespit edilen hasarın nasıl onarılacağını, hangi yöntemlerin güvenli ve standartlara uygun olduğunu ve gerekirse sistemin yeniden sınıflandırılmasını (rerating) profesyonel şekilde yönetebileceksin.

Bu iki dersimizde, gömülü (yer altı) boru hatlarının muayenesinde kullanılan dolaylı ve doğrudan metotlarıbirbirini tamamlayan şekilde öğreneceksin.

İlk olarak, dolaylı metotlarda kazı yapmadan boru hattının durumunu anlamaya yarayan teknikleri inceleyeceğiz. Toprak korozivitesi testleri, boru-toprak potansiyel ölçümleri, kaplama açıklık (holiday) testleri, LIDAR ve drone destekli uzaktan algılama yöntemleri ile riskli bölgelerin önceden nasıl tespit edildiğini göreceksin.

Ardından, doğrudan metotlarda bu tespit edilen bölgelerin kazı yapılarak veya doğrudan erişim sağlanarak nasıl incelendiğini öğreneceksin. Yer üstü görsel inceleme, kazı muayenesi, akustik emisyon, izleyici gaz testleri, kalıcı kalınlık izleme cihazları ve yönlendirilmiş dalga muayenesi gibi yöntemleri detaylı şekilde ele alacağız.

Bu iki dersin sonunda, gömülü boru hatlarında risk temelli muayene planı oluşturmayı, hangi durumda dolaylıhangi durumda doğrudan metodun tercih edilmesi gerektiğini profesyonel düzeyde anlayacaksın.